Debata Bundeswehry w szkołach: militaryzacja czy edukacja polityczna?

Debata Bundeswehry w szkołach: militaryzacja czy edukacja polityczna?

W ostatnich miesiącach dyskusja na temat obecności Bundeswehry w szkołach nabrała tempa. Zwłaszcza od czasu konfliktu na Ukrainie coraz bardziej poszukiwani są młodzi oficerowie, którzy przekazują edukację polityczną. „Nie jesteśmy tutaj, aby promować służbę wojskową” – wyjaśnia kapitan David Matei, młody oficer działający w szkołach. Perspektywie tej jednak zdecydowanie sprzeciwiają się zarówno frakcja lewicowa, jak i Unia Edukacji i Nauki (GEW), które postulują usunięcie Bundeswehry z systemu szkolnego i zastąpienie jej pokojową edukacją. Głośny RND Militaryzacja edukacji jest kluczową kwestią, a organizacje takie jak „terre des hommes” również sceptycznie podchodzą do obecności Bundeswehry.

W Bawarii rząd planuje nawet wprowadzenie ustawy, która ułatwi Bundeswehrze dostęp do uniwersytetów, a jako uzasadnienie wykorzystuje zmienioną sytuację bezpieczeństwa w Europie po ataku Rosji na Ukrainę oraz walkach w Izraelu i Palestynie. Krytycy obawiają się, że takie przepisy mogłyby nie tylko promować służbę wojskową, ale także militaryzować społeczeństwo. „Edukacja i wojsko nie mają ze sobą nic wspólnego” – powiedział w wywiadzie dla ZDF Michael Schulze von Glaßer, dyrektor zarządzający Niemieckiego Towarzystwa Pokoju-VK.

Problem dojazdów do pracy w północnych Niemczech

Każdy, kto dużo podróżuje do pracy w północnych Niemczech, może teraz przygotować się na trudny okres. Od sierpnia linia kolejowa Hamburg-Berlin będzie zamknięta do kwietnia 2026 roku z powodu generalnego remontu. Oznacza to dla osób dojeżdżających do pracy z Meklemburgii-Pomorza Przedniego i Brandenburgii, że muszą przesiąść się na autobusy. Ze względu na objazdy pociągom dalekobieżnym pokonanie tej trasy zajmie około 45 minut dłużej. To wyzwanie infrastrukturalne pojawia się w najgorszym możliwym momencie, ponieważ region już odczuwa presję związaną ze zwiększoną liczbą osób dojeżdżających do pracy.

Krytyka militaryzacji edukacji

Dyskusja na temat roli Bundeswehry w szkołach nie jest nowa, jednak stała się bardziej wybuchowa w związku z konfliktem na Ukrainie i związanymi z nim zmianami w debacie o bezpieczeństwie. Głośny jakobin Edukacja staje się coraz bardziej zmilitaryzowana, co wielu ekspertów uważa za problematyczne. Istnieją już propozycje wprowadzenia obowiązkowych wizytacji młodych funkcjonariuszy już od dziewiątej klasy, co spotyka się z oporem różnych środowisk. Domaga się, aby szkoły zajmowały także stanowiska krytyczne wobec wojska i wskazywały alternatywy cywilne. Pozostaje pytanie, w jaki sposób młodzi oficerowie mogą faktycznie przekazywać neutralne i wyważone informacje, skoro podlegają oni dowództwu wojskowemu.

Postulaty dotyczące zrównoważonej edukacji politycznej i wzmacniania perspektyw obywatelskich są zatem bardziej aktualne niż kiedykolwiek. Obecne stosunki Niemiec z Bundeswehrą również wykazują wyraźną tendencję: choć w przeszłości bliskość Bundeswehry charakteryzowała się obojętnością, od tego czasu nastawienie to uległo zmianie. Prawie 90 młodych funkcjonariuszy aktywnie podnosi świadomość na temat kwestii bezpieczeństwa, ale czas pokaże, jak społeczeństwo będzie postrzegać tę tendencję.

Na takim tle staje się jasne, że w niemieckim krajobrazie edukacyjnym wciąż pozostaje wiele pytań bez odpowiedzi – zarówno jeśli chodzi o rolę Bundeswehry, jak i ogólną strategię kształtowania edukacji kolejnych pokoleń.