Burgers van Stralsund klagen: het verbod op kernwapens staat op de rand!

Burgers van Stralsund klagen: het verbod op kernwapens staat op de rand!

Het geschil over de vrijheid van kernwapens in Stralsund, een van de oudste Hanzesteden in Duitsland, blijft rommelen. Op 2 december 2025 zullen de burgers van Stralsund burgemeester Alexander Badrow (CDU) aanklagen. Dit geschil werd veroorzaakt door een resolutie die in december 2024 door de burgers werd aangenomen. Het stedelijk gebied moet daarom vrij worden gehouden van kernwapens, wat betekent dat opslag, transport of stationering van dergelijke wapens niet door het stedelijk gebied mag plaatsvinden. Deze motie werd grotendeels geïnitieerd door de fracties Die Linke en Bürger für Stralsund/Adomeit, met als doel een signaal af te geven tegen de kernwapenwedloop.

Burgemeester Badrow acht dit besluit echter juridisch onhoudbaar. Hij stelt dat de burgers niet de macht hebben om te beslissen over het federale defensiebeleid. Deze materie valt uitsluitend onder de bevoegdheid van de federale overheid. Om het geheel een draai te geven beroept Badrow zich op het Twee Plus Vier Verdrag, waarin staat dat het stationeren van kernwapens op het voormalige grondgebied van de DDR niet is toegestaan. [NDR](https://www.ndr.de/nachrichten/mecklenburg-vorpommern/vorpommern/buergerschaft-stralsund-klagt-gegen-hypothetische-atom Waffen,mvregiogreifswald-2082.html) meldt dat het geschil nu zal worden beslecht voor de administratieve rechtbank van Greifswald, en de Die Linke-fractie hoopt een precedent te scheppen voor meer zeggenschap voor gemeenschappen in dit gevoelige gebied.

Het twee-plus-vier-contract in beeld

Om de achtergrond van dit geschil beter te begrijpen, is het de moeite waard om naar het twee-plus-vier-contract te kijken. Dit werd op 12 september 1990 in Moskou ondertekend en trad op 15 maart 1991 in werking. Het wordt beschouwd als een beslissende verordening die de aspecten van het buitenlands beleid en het veiligheidsbeleid van de Duitse eenwording bepaalde en daarmee een einde aan de naoorlogse periode in Duitsland inluidde. Het verdrag maakte een einde aan de rechten en verantwoordelijkheden van de vier zegevierende machten en bevestigde de bestaande verplichtingen van Duitsland onder het internationaal recht. Dit betekent ook dat er geen plannen zijn om kernwapens in de voormalige DDR te stationeren. Wikipedia vermeldt dat het verdrag wordt beschouwd als een meesterwerk van diplomatie en sinds 2011 deel uitmaakt van het werelderfgoed van UNESCO.

Interessant genoeg was de terugtrekking van de Sovjet-troepen eind 1994 een ander belangrijk punt in de onderhandelingen, die plaatsvonden in een tijd waarin de DDR kampte met een enorme economische en demografische crisis. Deze discussies en de daarmee gepaard gaande uitdagingen hebben geholpen het Twee Plus Vier-verdrag in gang te zetten en illustreren hoe gevoelig de kwestie van bewapening en veiligheid in Duitsland ligt. Federaal Agentschap voor Burgereducatie beschrijft dat de verdragsluitende partijen overeenstemming bereikten over contractuele regels met betrekking tot de omstandigheden en het verblijf van de Sovjet-strijdkrachten in de DDR.

Het dispuut in Stralsund laat zien hoe sterk de gevolgen van historische contracten zoals de twee-plus-vier zijn voor de hedendaagse lokale politiek. Het valt nog te bezien hoe de bestuursrechter zal beslissen en of dit mogelijk verstrekkende gevolgen kan hebben voor de deelname van gemeenten aan veiligheidsbeleidszaken.