Voorbereiden op terreur: artsen en paramedici in alarmmodus!
Op 17 juni 2025 vond in Oldenburg een symposium plaats over de voorbereiding op terroristische aanslagen met artsen van de Bundeswehr.

Voorbereiden op terreur: artsen en paramedici in alarmmodus!
Wat is er nieuw in het oude staatsparlement in Oldenburg? Daar vond onlangs het tweede Terror-MANV-symposium plaats, dat zich richtte op de voorbereiding van medisch en reddingspersoneel op terroristische aanslagen. Onder de sprekers waren artsen uit de Bundeswehr, zoals PD Dr. Dan Bieler en Dr. Christoph Güsgen, die de uitdagingen voor de getroffenen benadrukten. Vooral het grote aantal gewonden met verschillende soorten verwondingen – van explosie- en schotverwondingen tot decubitus – vereist een hoog niveau van specialistische kennis en ervaring. De focus van haar lezingen lag op professionele amputatie, een vaardigheid die cruciaal kan zijn in een crisis. Dit belangrijke symposium werd georganiseerd door de traumanetwerken Oldenburg-Ostfriesland, Zuidwest-Nedersaksen en Bremen en de aangesloten ziekenhuizen. De Duitse Vereniging voor Traumachirurgie heeft ook opgeroepen tot versterking van traumanetwerken om het reactievermogen in noodsituaties te verbeteren. Dit kwam ook tot uiting in de deelname aan speciale trainingen die nodig zijn om het TraumaNetwerkcertificaat te vernieuwen.
Maar wat gebeurt er als er zich een noodsituatie voordoet? Professor Leo Latasch, medisch directeur van de hulpdienst in Frankfurt am Main, deed verslag van de moeilijkheden die kunnen ontstaan in de communicatie tussen artsen, paramedici en de politie. Dit probleem komt niet alleen naar voren bij echte operaties, maar ook bij oefeningen. Met zijn speciale plannen voor terroristische aanslagen, waarin speciale procedures zijn vastgelegd voor het omgaan met vermoedelijk terrorisme en bevestigde gevallen, probeert hij de kwaliteit van de operaties te vergroten. Vooral logistiek speelt een cruciale rol bij het effectief en snel kunnen helpen bij terroristische incidenten. Daarom werden in Frankfurt vijf nieuwe ambulances aangeschaft, ontworpen voor 50 gewonden, evenals aanvullend materiaal ter waarde van 85.000 euro om de eerste zorg te garanderen.
De uitdagingen in het aanbod
Het behandelen van verwondingen na terroristische aanslagen is vaak uiterst lastig omdat artsen met ongewone verwondingen worden geconfronteerd. Professor Robert Schwab, directeur van de kliniek voor algemene, viscerale en thoraxchirurgie, maakte duidelijk dat de behandeling van schotwonden in Duitsland geen op zichzelf staand geval is, maar zeker geen alledaagse routine. Voor de behandeling van ernstig gewonde patiënten is een speciale opleiding nodig, omdat de middelen vaak beperkt zijn. Het stoppen van bloedingen is bijzonder belangrijk, omdat doodbloeden de meest voorkomende doodsoorzaak is bij terroristische aanslagen. Ook de trainingsmethoden moeten worden aangepast: artsen moeten overbruggingsprocedures oefenen om waardevolle tijd te winnen voor de zorg voor gewonden.
Veel reddingsteams maken steeds vaker gebruik van virtuele realiteiten om een tijdige en effectieve eerste beoordeling van de gewonden mogelijk te maken. De medisch directeur van de hulpdienst in Hannover, dr. Andreas Flemming, ziet grote mogelijkheden in deze nieuwe trainingsbenaderingen. Om typefouten te voorkomen, moeten de virtuele trainingen echter worden begeleid door ervaren moderators en worden aangevuld met passende enquêtes.
Een blik in de toekomst
Het belang van deze specialistische evenementen wordt verder versterkt door de recente terroristische aanslagen in Ansbach, Würzburg, München en Berlijn. Ze maken duidelijk hoe urgent concepten nodig zijn om met dergelijke situaties om te gaan. Jaarlijks kosten terreurdaden wereldwijd ruim 30.000 mensen het leven. Duitsland staat op de 41e plaats van de 163 in de Terrorism Index, wat de noodzaak van goede voorbereidingen des te urgenter maakt. Het omgaan met massaslachtoffers vereist een speciale aanpak die aanzienlijk moet afwijken van de civiele medische concepten. Daarbij hoort ook een prioriteitsgerichte aanpak, zoals de ABCDE-regeling, en de tactiek van aandacht voor de veiligheid van patiënten en hulpdiensten om zo de dader onder controle te krijgen.
De uitwisseling en het netwerken van alle betrokken actoren moeten worden versterkt om goed voorbereid te zijn op noodsituaties. Alleen zo kunnen waardevolle levens van mensen in bedreigende situaties snel en effectief worden gered. Een diepgaand inzicht en constante training zijn daarom essentieel om een stap voor te blijven.
De uitdagingen op het gebied van de spoedeisende geneeskunde zijn niet alleen theorie, maar een dagelijkse taak die onder de knie moet worden. Informatie en oplossingen zijn nodig om in de toekomst de juiste beslissingen te kunnen blijven nemen en levens te kunnen redden.