Minister van Justitie roept op tot radicale hervormingen: nieuw wetboek van strafrecht in zicht!

Minister van Justitie roept op tot radicale hervormingen: nieuw wetboek van strafrecht in zicht!

Op maandag 30 juni 2025 maakte minister van Justitie Gérald Darmanin op RTL bekend dat Frankrijk de komende maanden fundamentele wijzigingen in het wetboek van strafrecht plant. Dit gebeurt als onderdeel van een alomvattende poging om de bestaande regels te herzien en de strafprocedures te stroomlijnen. Volgens RTL wordt de nieuwe regeling vanaf september in het parlement besproken.

Darmanin legde uit dat een centraal doel van de hervormingen de afschaffing van voorwaardelijke straffen is, ook wel bekend als *sursis*. Dit zou betekenen dat als iemand tot een maand gevangenisstraf wordt veroordeeld, de gevangenisstraf ook daadwerkelijk moet worden uitgezeten. Bovendien moet het verplichte uitstel van straf voor veroordelingen van minder dan een jaar gevangenisstraf worden afgeschaft. Deze maatregelen zijn bedoeld om het huidige aantal van 235 verschillende straffen te verminderen en een vergelijking te trekken met Duitsland, waar er slechts vier straffen zijn.

Een nieuwe strafmaat

Met de introductie van een nieuwe strafmaat, die beperkt wordt tot 3 tot 5 straffen, wil de minister een eenvoudiger en duidelijker systeem creëren. Deze hervorming wordt niet alleen gesteund door Darmanin, maar ook door de Franse premier.

De ingrijpende veranderingen zijn niet nieuw; zij volgen de wetgeving van 23 maart 2019, die ook tot doel had het strafsysteem in Frankrijk te hervormen. Destijds werd onder leiding van Audrey Farrugia, een hoge functionaris bij het ministerie van Justitie, het beginsel vastgelegd dat gevangenisstraffen niet het enige criterium voor straf mogen zijn. Tegelijkertijd werden pogingen ondernomen om de straffen begrijpelijker te maken voor de veroordeelden en de slachtoffers, zoals Justice.gouv.fr meldt.

Alternatieve straffen en re-integratiemogelijkheden

De nieuwe straffen omvatten ook de introductie van huisarrest onder elektronisch toezicht, voor perioden variërend van 15 dagen tot 6 maanden. Bovendien moet dienstverlening aan de gemeenschap als straf worden aangemoedigd en moeten de voorwaarden voor dergelijke maatregelen worden gediversifieerd. Een duidelijk onderscheid tussen gevangenisstraffen van 1 tot 6 maanden en gevangenisstraffen van meer dan een jaar zou rechters in staat moeten stellen flexibeler te reageren op de omstandigheden van individuele gevallen en de kansen op re-integratie van veroordeelden te vergroten.

Een belangrijk aspect van de hervorming is ook de afschaffing van de *contrainte pénale*, die sinds de invoering ervan in 2014 niet het gewenste succes heeft gehad. In plaats daarvan zullen rechters meer ruimte krijgen om maatregelen te nemen die de sociale steun voor veroordeelden bevorderen. Het doel is om de recidive terug te dringen door de mogelijkheden voor rehabilitatie te vergroten.

Over het geheel genomen kan worden gezegd dat Frankrijk wordt geconfronteerd met een duidelijke koerswijziging op het gebied van het strafrecht, die niet alleen invloed zou kunnen hebben op de rechterlijke macht, maar ook op de samenleving als geheel. Het valt nog te bezien of deze verandering zal slagen en daadwerkelijk een positieve verandering teweeg zal brengen.

Een strategische aanpak van de hervorming is van cruciaal belang, vooral gezien de uitdagingen waarmee Frankrijk wordt geconfronteerd. De door Darmanin aangekondigde maatregelen beloven zowel een verduidelijking van het rechtssysteem als betere omstandigheden voor de rehabilitatie van criminelen. Een gedurfde stap die de discussie over de rol van straf en rehabilitatie in de moderne samenleving nieuw leven zou kunnen inblazen.