De kliniek van Flensburg in geschil: abortussen alleen in noodgevallen!
In Flensburg fuseren katholieke en protestantse ziekenhuizen tot het Fördeklinikum zonder abortus aan te bieden.

De kliniek van Flensburg in geschil: abortussen alleen in noodgevallen!
Wat is er aan de hand in Flensburg? Een verhit debat hield de stad in zijn greep nadat de protestantse Diakonissenanstalt (Diako) en het katholieke ziekenhuis fuseerden tot het Fördeklinikum. In dit nieuwe centrale ziekenhuis zullen er echter geen abortussen meer plaatsvinden om sociale redenen. Dit zorgt voor een aanzienlijk publiek en politiek debat over de gezondheidszorg in de regio. De Katholieke Orde van Malta, die toezicht houdt op de medische ethiek, heeft besloten dat abortussen alleen mogelijk zijn om medische redenen, zoals een risico voor het leven van de vrouw. Er heerst hierover veel woede in de stad, omdat velen het duidelijk vinden dat er ook rekening moet worden gehouden met sociale redenen voor abortus. Deze conflicten ontploffen hier in ons gezicht.
Birte Lohmann, een betrokken activiste, strijdt sinds 2019 heftig voor de voortzetting van abortussen in ziekenhuizen. Ze beschouwt het besluit als onevenwichtig en bekritiseert de invloed van de katholieke kerk op de vrouwenrechten. Dit wordt vooral duidelijk als we kijken naar het contract uit 1995 tussen de stad en Diako, waarin werd bepaald dat zij vrouwen met ongewenste zwangerschappen moesten helpen. Lohmann roept op tot een wake op de Südermarkt in Flensburg om het protest tegen deze regeling te demonstreren.
De rol van de stad en de aanbodsituatie
De stad Flensburg zelf staat voor uitdagingen. De geplande bouw van een gemeentelijk medisch zorgcentrum (MVZ) mislukte omdat de verantwoordelijkheid daarvoor bij de Vereniging van Wettelijke Ziektekostenverzekeraars en de deelstaat Sleeswijk-Holstein ligt. In een volgende stap is de stad volgens stadswoordvoerder Christian Reimers van plan een sociaal fonds in te voeren om vrouwen financiële steun te bieden voor uitstapjes naar klinieken in andere steden. Terwijl de regiomanager van ProFamilia, Reiner Johannsen, de ontoereikende zorg voor vrouwen in de regio aan de kaak stelt, blijft het onduidelijk hoe de roep om betere oplossingen zal worden gehoord.
Een kritisch punt is ook dat er sinds 2021 geen intramurale abortussen meer zijn uitgevoerd in het Diako Ziekenhuis, terwijl dit in principe wel mogelijk is. De afgelopen jaren zijn er uitsluitend poliklinische ingrepen uitgevoerd: 77 in 2023 en 32 in 2024. ProFamilia wijst erop dat vorig jaar 233 vrouwen advies hebben ingewonnen. Dit cijfer onderstreept de grote behoefte aan ondersteuning en medische interventies.
Juridisch kader en ethische uitdagingen
De abortuswet in Duitsland zorgt niet alleen in Flensburg voor discussies. Het is vastgelegd in artikel 218a van het Wetboek van Strafrecht en staat abortussen tot de twaalfde week zonder boete toe, op voorwaarde dat er vooraf overleg heeft plaatsgevonden. De complexe wisselwerking tussen conservatieve en liberale opvattingen over het leven en de rechten van zwangere vrouwen is hier herhaaldelijk zichtbaar. Volgens het argument dat artsen trouw zijn aan hun ethische overtuigingen, zijn ze niet gedwongen om in strijd met deze overtuigingen te handelen, zelfs als de wet speelruimte schept die ethische uitdagingen met zich meebrengt.
Het lijkt erop dat de Diakonissenanstalt graag de verantwoordelijkheid voor de integrale gezondheidszorg in de regio op zich wil blijven nemen. Maar als de leveringsvoorwaarden niet worden verbeterd en de kerken inspraak krijgen, is het onwaarschijnlijk dat de situatie zal verbeteren. Onderdeel van het onderwerp is ook de discussie over passend onderwijsadvies, zoals vereist door de Wet zwangerschapsconflicten, om recht te doen aan vrouwen in noodsituaties.
Er werd een concept van “Abortion Buddies” ontwikkeld om vrijwillige steun te bieden aan getroffen vrouwen. Dit werd voor drie jaar goedgekeurd, maar toont slechts een deel van de dringend noodzakelijke actie.
Flensburg bevindt zich op een cruciaal punt. De dialoog tussen de verschillende actoren zal van cruciaal belang zijn om een duurzame oplossing te vinden die zowel tegemoetkomt aan de wettelijke vereisten als aan de behoeften van vrouwen in deze regio. Er zijn verdere gesprekken gepland, maar de hoop op verandering is twijfelachtig, vooral wanneer compromissen moeilijk te bereiken zijn vanwege diepgewortelde standpunten. Het valt nog te hopen dat de stem van vrouwen in dit debat zal worden gehoord.
Voor meer informatie en actuele ontwikkelingen kunt u de artikelen lezen op taz, Deutschlandfunk En Medisch tijdschrift lees op.