Joods leven in Hamburg: dialoog, cultuur en nieuwe uitdagingen!

Joods leven in Hamburg: dialoog, cultuur en nieuwe uitdagingen!

In een wereld die steeds meer gepolariseerd raakt, zet de Joodse Gemeenschap van Hamburg, onder leiding van David Rubinstein, zich opnieuw in voor dialoog en uitwisseling. Rubinstein, algemeen directeur van de gemeenschap, is verantwoordelijk voor het beheer van het Joseph Carlebach-onderwijscentrum, dat zowel een kinderdagverblijf als een districtsschool omvat. Integratief onderwijs is hierbij van groot belang: ongeveer 50% van de leerlingen heeft geen Joods geloof. Het doel is duidelijk: onderwijs moet bruggen bouwen en vooroordelen verminderen. De gemeenschap ontwikkelt momenteel trainingsmateriaal om ervoor te zorgen dat alle studenten een synagoge bij hen in de buurt bezoeken en meer leren over het Joodse leven.

Op 9 november 2025 vond een belangrijk herdenkingsevenement plaats op de Joseph-Carlebach-Platz, bijgewoond door meer dan 500 mensen. Deze bijeenkomst herdacht de pogroms van november 1938, die resulteerden in verwoestende aanvallen op het joodse leven, waaronder de synagoge op de Bornplatz. Het is een sterk teken van solidariteit en respect in de wijk Grindel, waar de relatie met de Joodse gemeenschap open en respectvol is.

Een symbool voor de toekomst

Er wordt reikhalzend uitgekeken naar de geplande nieuwbouw van de Bornplatz-synagoge, die bedoeld is om de gemeenschap te versterken. Daniel Sheffer, de oprichter van het ‘Initiatief voor de wederopbouw van de Bornplatz-synagoge’, en zijn team streven het doel na om de herinnering aan het Joodse leven in Hamburg en daarbuiten te behouden. De begin 2021 opgerichte Stichting Bornplatz Synagoge ondersteunt de bouw- en public relations-werkzaamheden. De juistheid ervan werd onderstreept door een haalbaarheidsstudie die 600.000 euro ontving van de federale overheid.

Bijzondere aandacht wordt besteed aan het ontwerp van het nieuwe gebouw, dat niet alleen een synagoge zal huisvesten, maar ook een café en een bibliotheek. Het verlaten van hekken moet een voorbeeld zijn voor de zichtbaarheid van het Joodse leven en een cultuur van ontmoeting bevorderen. Het doel is om het toenemende antisemitisme in Duitsland, waar in 2022 ruim 2.600 antisemitische misdrijven werden geregistreerd, actief tegen te gaan.

Antisemitisme in de kijker

Met minder dan 0,2% van de bevolking vormen de Joden in Duitsland een minderheid wier toekomst momenteel onder druk staat. De toename van antisemitische incidenten, vooral in tijden van internationale conflicten, toont aan dat de kwestie van antisemitisme zelfs decennia na de Holocaust relevant blijft. Uit geschatte statistieken blijkt dat in 2022 ongeveer 30% van de respondenten in het dagelijks leven te maken kreeg met antisemitische grappen. Antisemitische attitudes zijn diep geworteld in delen van de samenleving, zoals de IHRA-definitie van antisemitisme duidelijk maakt.

De Joodse gemeenschap is van plan de Joodse Cultuurdagen te gebruiken om het bewustzijn over de Joodse cultuur te vergroten en diverse dialogen op gang te brengen. Deze evenementen zijn bedoeld om het vertrouwen tussen verschillende gemeenschappen te helpen opbouwen en te laten zien dat het samen vinden van oplossingen voor uitdagingen mogelijk is.

Rubinstein neemt deze vragen serieus en drukt de wens uit voor een Joods Museum in Hamburg om de levende Joodse geschiedenis over te brengen en interculturele uitwisseling te bevorderen. Het gaat over het eren van het verleden in een gedeelde ruimte en het actief vormgeven van de toekomst - een evenwichtsoefening die alleen succesvol kan zijn als we samenwerken.

Samenvattend streven de Joodse Gemeenschap van Hamburg en haar leden ernaar een positieve bijdrage te leveren aan de samenleving, ondanks de uitdagingen waarmee zij worden geconfronteerd. De nieuwe Bornplatz-synagoge markeert een mijlpaal die niet alleen terugkijkt, maar ook hoopvol naar de toekomst kijkt.