Nedersaksen: Gemeenten zinken weg in schuldenchaos – een record van 17 miljard euro!

Nedersaksen: Gemeenten zinken weg in schuldenchaos – een record van 17 miljard euro!

De financiële situatie van de gemeenten in Nedersaksen is ernstiger dan ooit tevoren. Volgens het huidige gemeentelijke rapport uit 2025 bedraagt ​​het schuldniveau ruim 17 miljard euro, een duizelingwekkende stijging van 2,5 miljard euro vergeleken met het jaar daarvoor. Deze ontwikkeling wordt door de president van de staatsrekenkamer van Nedersaksen, Sandra von Klaeden, als “dramatisch” omschreven. Steeds meer gemeenten zijn genoodzaakt leningen af ​​te sluiten om aan hun lopende verplichtingen te voldoen, terwijl belangrijke investeringen worden opgeschort.

De gemeentelijke uitgaven overschreden in 2024 bijna 4 miljard euro de inkomsten. Dit is de slechtste financiële prestatie van de afgelopen vijf jaar en prognoses wijzen erop dat de financiële flexibiliteit de komende jaren zal blijven krimpen. Eén reden hiervoor zijn de stijgende personeelskosten en sociale uitkeringen, terwijl de inkomsten stagneren. Ook de rentebetalingen zijn gestegen; een bijkomend probleem dat gemeenten onder druk zet.

Achterstand bij investeringen en demografische uitdagingen

De hachelijke situatie van de lokale autoriteiten leidt tot een alarmerende investeringsachterstand, die momenteel 6,8 miljard euro bedraagt. Dit treft vooral scholen, waar ongeveer 60% van de files voorkomt. Demografische veranderingen veroorzaken problemen voor plattelandsgebieden, die inwoners verliezen terwijl steden als Hannover, Oldenburg en Göttingen groeien. Dit heeft niet alleen een financiële maar ook een sociale impact op de infrastructuur en de levenskwaliteit van de getroffen gemeenschappen.

De situatie is allesbehalve rooskleurig: in 2023 hadden de gemeenten in Nedersaksen al een recordniveau van zo’n 14,9 miljard euro aan schulden bereikt. De uitgaven overtroffen de inkomsten met bijna 1,4 miljard euro, wat wijst op een zorgelijke ontwikkeling. Deze trend heeft ertoe geleid dat sommige gemeenten leningen van ruim 1 miljard euro hebben moeten afsluiten voor noodzakelijke investeringen in wegen en gebouwen.

In een notendop: de financiële uitdagingen

Verschillende factoren dragen bij aan deze financiële problemen: de kosten voor het opvangen van vluchtelingen als gevolg van de oorlog in Oekraïne, de toenemende eisen als gevolg van de klimaatverandering en de energietransitie, evenals het tekort aan geschoolde arbeidskrachten zijn slechts enkele van de uitdagingen waarmee gemeenten worden geconfronteerd. Velen van hen hebben al investeringsleningen ter waarde van 13,9 miljard euro afgesloten en gezien de instabiele rentesituatie kan een verdere stijging van deze leningen niet worden uitgesloten.

• Schuldenstand 2025: über 17 Milliarden Euro
• Investitionsstau: 6,8 Milliarden Euro
• Schuldenstand 2023: 14,9 Milliarden Euro
• Ausgaben über Einnahmen 2024: knapp 4 Milliarden Euro
• Prognosen für schwächere Steuereinnahmen in den kommenden Jahren

De deelstaatregering van Nedersaksen zal de komende jaren mogelijk gedwongen worden andere maatregelen te nemen om de situatie te stabiliseren. Een hervorming die de onroerendgoedbelasting in veel kleine en middelgrote gemeenten verhoogt, zal in deze kritieke situatie ook ter discussie staan.

Het is tijd dat de verantwoordelijken een goed talent ontwikkelen voor het vinden van oplossingen voor deze urgente problemen. De gebeurtenissen in Nedersaksen zijn uiterst onthullend en zouden kunnen dienen als een wake-up call voor andere deelstaten die met soortgelijke uitdagingen worden geconfronteerd.

Voor iedereen die meer wil weten over de huidige situatie en ontwikkelingen in Nedersaksen, hier zijn de rapporten van NDR, De Nedersaksen En LRH vinden.