Rouw om Rolf Hilgenfeld: pionier van de biochemie overleden

Rouw om Rolf Hilgenfeld: pionier van de biochemie overleden

Op 19 juni 2025 verloor de wetenschappelijke wereld een van haar uitmuntende geesten. Prof. Dr. Dr. h. C. Rolf Hilgenfeld, een belangrijke Duitse biochemicus die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan het onderzoek naar coronavirussen, is op 71-jarige leeftijd in Bad Schwartau overleden.[[1]](https://www.dzif.de/de/stillem-gedenken-rolf-hilgenfeld) Hilgenfeld laat niet alleen een groot gat achter in de wetenschappelijke gemeenschap, maar laat ook een diep gevoel van medeleven achter bij familie, collega’s en metgezellen.

Rolf Hilgenfeld werd op 3 april 1954 in Göttingen geboren en wist al vroeg waar zijn pad naartoe zou leiden. Hij studeerde scheikunde aan de universiteiten van Göttingen en Freiburg, waar hij in 1981 zijn diploma behaalde. Zijn wetenschappelijke carrière bracht hem naar het Max Planck Instituut voor Biofysische Chemie en de Vrije Universiteit van Berlijn, waar hij in 1987 promoveerde op een proefschrift over de structuur van een plantenprotease. Van 1995 tot 2002 was hij directeur van het Instituut voor Moleculaire Biotechnologie en in 2003 verhuisde hij naar de Universiteit van Lübeck, waar hij tot zijn pensionering in 2020 leiding gaf aan het Instituut voor Biochemie.[[2]](https://de.m.wikipedia.org/wiki/Rolf_Hilgenfeld)

Een pionier in virusonderzoek

Hilgenfeld was niet alleen een gepassioneerd wetenschapper, maar ook een pionier op het gebied van de Duitse structurele biologie. Zijn werk aan de structuur van virussen als SARS, MERS-CoV, Zika en SARS-CoV-2 heeft hem internationaal bekend gemaakt. Vooral tijdens de SARS-pandemie van 2002/2003 veroorzaakte zijn publicatie over de driedimensionale structuur van het SARS-virusprotease grote opschudding en legde de basis voor de ontwikkeling van antivirale middelen. Hij werkte nauw samen met onderzoeksinstellingen in China en werd erkend als een van de “Highly Cited Researchers 2024”.[[1]](https://www.dzif.de/de/stillem-gedenken-rolf-hilgenfeld)

Hilgenfelds interdisciplinaire aanpak, die biochemie, virologie en medicijnontdekking combineerde, leidde tot aanzienlijke vooruitgang in de ontwikkeling van medicijnen. Een opmerkelijke prestatie was het ophelderen van de structuur van het belangrijkste protease Mpro van SARS-CoV-2 begin 2020, waardoor zijn team een ​​alfa-ketoamideremmer kon ontwikkelen die ook effectief was tegen SARS-CoV-2. Deze prestaties leverden hem in 2023 de Carl Hermann-medaille van de Duitse Vereniging voor Kristallografie op.[[2]](https://de.m.wikipedia.org/wiki/Rolf_Hilgenfeld)

Een blijvende erfenis

Hilgenfelds toewijding aan de wetenschap reikte ook verder dan onderzoek. Al in 2010 voerde hij actief campagne voor het behoud van de medische faculteit van de Universiteit van Lübeck, waaruit zijn diepgewortelde band met zijn institutionele thuis blijkt. Tot aan zijn dood werkte hij als senior professor aan het Instituut voor Moleculaire Geneeskunde van de universiteit en was hij bijzonder actief bij het Duitse Centrum voor Infectieonderzoek (DZIF). Zijn onvermoeibare werk wordt zeer gewaardeerd in de professionele wereld en daarbuiten.[[1]](https://www.dzif.de/de/stillem-gedenken-rolf-hilgenfeld)

Met Rolf Hilgenfeld verliest de wetenschap niet alleen een geleerde, maar ook een persoon die bruggen bouwde tussen disciplines. Zijn nalatenschap zal voortleven in de biochemie en virologie en zal de weg vrijmaken voor toekomstige generaties onderzoekers.[[2]](https://de.m.wikipedia.org/wiki/Rolf_Hilgenfeld)