Oppositieleider Succès Masra veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf: een schok voor Tsjaad

Oppositieleider Succès Masra veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf: een schok voor Tsjaad

De politieke situatie in Tsjaad komt tot een hoogtepunt: Succès Masra, de leider van de oppositiepartij Les Transformateurs, werd op 9 augustus 2025 veroordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf. Dit meldt onder meer Agentschap Afrika. De aanklachten omvatten onder meer het verspreiden van ‘haatboodschappen’ en ‘naleving van moord’ in de context van het dodelijke intercommunale conflict op 14 mei in Mandakao. Bij deze botsingen kwamen 42 mensen om het leven.

Masra had zichzelf gepositioneerd als een scherpe criticus van president Mahamat Idriss Déby. Human Rights Watch (HRW) classificeert het proces als politiek gemotiveerd en beschrijft de veroordeling als een nieuwe aanval op de voorheen bloeiende politieke oppositie van het land. De rechtbank legde Masra ook een boete op van een miljard CFA-frank, wat overeenkomt met ongeveer $ 1,8 miljoen.

Achtergrond en reactie

De kritische kijk op het rechtssysteem is niet nieuw: HRW benadrukt dat het juridische kader in Tsjaad steeds restrictiever wordt. In totaal werden samen met Masra 74 andere beklaagden veroordeeld, van wie sommigen ook twintig jaar gevangenisstraf uitzaten. De kritische sfeer in het land duidt op een toename van de politieke repressie, vooral in de aanloop naar de geplande verkiezingen in mei 2024. Sinds de dood van oud-president Idriss Déby in april 2021 heeft het civiele landschap te lijden onder massale staatsaanvallen en hardhandig optreden tegen oppositieleden.

Het politieke landschap is een kruitvat: eind 2022 barstte de frustratie van de bevolking los in protesten toen de overgangsperiode van de militaire regering met twee jaar werd verlengd. Het resultaat was honderden doden en vele gewonden bij de brutale politieoperaties. De situatie ziet er momenteel niet rooskleurig uit, vooral niet na de gewelddadige dood van oppositieleider Yaya Dillo door veiligheidstroepen in februari 2024.

Masra's turbulente politieke carrière

Succès Masra zat niet altijd in de gevangenis, maar bleef tot aan zijn arrestatie een actieve politieke rol spelen. Hij was zelfs een tijdlang premier, maar nam in mei 2024 ontslag omdat hij de regering ervan beschuldigde verkiezingsfraude aan te moedigen. Met zijn terugkeer na een zelfopgelegde ballingschap een jaar geleden, na een vredesakkoord, had Masra gehoopt op politieke stabiliteit. Maar de daaropvolgende druk op hem leidde tot een snelle terugval in repressie.

De ontwikkeling is van fundamenteel belang voor de verscheurde samenleving in Tsjaad: ruim 120 etnische groepen leven naast elkaar en met elkaar, en zijn vaak verwikkeld in historische conflicten. De dominantie van bepaalde groepen leidt herhaaldelijk tot spanningen, vooral tussen het moslim-Arabische noorden en het Afrikaans-christelijke zuiden. Tsjaad wordt beschouwd als een van de armste landen ter wereld en lijdt onder wijdverbreide corruptie.

In deze situatie blijft de vraag bestaan: hoe zal de internationale gemeenschap, die Tsjaad als een strategische partner in de strijd tegen de islamistische terreur beschouwt, zichzelf positioneren terwijl het familieregime van Déby het maatschappelijk middenveld en oppositiebewegingen blijft onderdrukken?

Human Rights Watch roept op tot dringende actie om de politieke rechten te waarborgen en het vredesakkoord te respecteren, dat de regering lijkt te negeren wanneer Masra terugkeert. Naarmate de verkiezingstijd nadert, blijft de druk op de oppositie toenemen.

De komende maanden zullen cruciaal zijn voor Tsjaad: zal de politieke situatie kalmeren of bestaat het risico van verdere opflakkeringen van geweld en protesten? Gezien de recente gebeurtenissen lijkt de slinger meer in de richting van repressie te zwaaien.

Bronnen: Agentschap Afrika, Mensenrechtenwacht, bpb.de.