Lezen over het Stasi-slachtoffer Matthias Domaschk in Neustrelitz!

Lezen over het Stasi-slachtoffer Matthias Domaschk in Neustrelitz!

Op dinsdag 28 oktober om 19.00 uur het is zover: de hal van het Cultuurkwartier Mecklenburg-Strelitz wordt het toneel voor een bijzondere lezing. De vereniging “Memorial Site Stasi Prison Töpferstrasse Neustrelitz e.V.” en het Cultureel Kwartier Mecklenburg-Strelitz hebben hun krachten gebundeld om wat meer licht te werpen op de represailles van de Volkskamer van de DDR. Peter Wensierski leest voor uit zijn boek ‘Jena Paradies’, dat handelt over de tragische levensomstandigheden van de DDR-tiener Matthias Domaschk, die veel te vroeg het leven moest verlaten.

Matthias Domaschk werd geboren op 12 juni 1957 in Görlitz en was een moedige vertegenwoordiger van de burgerrechtenbeweging in de DDR. Zijn lot wordt overschaduwd door de repressie die de Staatsveiligheid, ook wel de Stasi genoemd, tegen talloze mensen heeft uitgeoefend. Op 10 april 1981 stapte Domaschk, die nog maar 23 jaar oud was, in een sneltrein naar Berlijn om het verjaardagsfeestje van een vriend bij te wonen. Maar de trein werd gestopt in Jüterbog en Matthias en drie andere inwoners van Jena werden gearresteerd. Twee dagen na zijn arrestatie stierf hij onder onduidelijke omstandigheden in het Stasi-detentiecentrum in Gera, dat officieel zelfmoord werd verklaard, maar waar familie en vrienden sterk aan twijfelen.

Een veelbewogen leven en een tragisch einde

Domaschk groeide op in een gezin dat hem beïnvloedde waar het DDR-regime dat toestond. Zijn vader had promotie gemaakt en het gezin verhuisde in 1970 naar Neulobeda bij Jena. Matthias was een actieve en betrokken jongeman die werkte in de protestantse jeugdgemeenschap en later in sociale initiatieven. Vanaf 1975 voerde hij heftig campagne tegen de onrechtvaardigheden van het systeem, wat hem uiteindelijk in het vizier van de staatsveiligheidsdienst bracht.

Zijn verzet uitte zich op verschillende manieren: hij organiseerde hulpacties voor gearresteerde oppositieleden en protesteerde tegen de verdrijving van belangrijke kunstenaars – een stap die voor hem fatale gevolgen zou hebben. Deze repressie en de voortdurende druk van de Stasi leidden uiteindelijk tot het einde van het jonge leven, waarvan we de contouren dinsdagavond wat beter kunnen verkennen.

De rol van de Stasi en de gevolgen ervan

Het Ministerie van Staatsveiligheid, 75 jaar geleden opgericht, was het machtige toezichtapparaat van de DDR dat de controle over de Socialistische Eenheidspartij van Duitsland (SED) handhaafde. Degenen die vroeger politiek werden vervolgd en hun familieleden vechten vandaag de dag nog steeds tegen de gevolgen van deze repressie. Ze worden vaak geconfronteerd met een gevoel van onrechtvaardigheid, omdat velen van hen geen compensatie hebben gekregen. De Stasi volgde een meedogenloze strategie die varieerde van psychologische desintegratie tot direct fysiek en psychologisch geweld. De getroffenen melden ernstige gevolgen die tot op de dag van vandaag voortduren, waaronder psychische aandoeningen en economische achterstand.

Zeker gezien de recente ontwikkelingen, zoals de verhoging van het SED-slachtofferpensioen en de geplande vereenvoudiging van de erkenningsprocedures voor slachtoffers, is de herinnering aan Matthias Domaschk een duidelijk teken dat de herinneringen aan deze donkere tijden niet vergeten mogen worden. Zijn verhaal heeft immers ook geleid tot een toename van het aantal verzoeken om het land te verlaten en tot protesten in Jena.

De avond van de lezing belooft niet alleen meer te leren over het levensverhaal van Matthias Domaschk, maar ook over de mechanismen van een regime dat de levens van miljoenen mensen bepaalde. Een avondbezoek dat echt de moeite waard is!