Evenaardoop op volle zee: een martelfestival vol tradities!

Evenaardoop op volle zee: een martelfestival vol tradities!

De zeegaande avonturiers van vroeger kenden een aantal rituelen die ze uitvoerden na bijzondere gebeurtenissen. Een heel bijzondere is de doop op de evenaar – met veel gebruiken en een beetje kattenkwaad. Uwe Nau Schütt, die in 1961 getuige was van de evenaardoop op het schip “Henriette Wilhelmine Schulte”, gaf ons spannende inzichten in deze traditie. De reis begon met het vervoer van steenkool van Norfolk, VS, naar Bremen-Farge, waar de bemanning vervolgens in ballast naar Vitória in Brazilië voer, waar 15.000 ton erts naar Emden zou worden geladen. Tijdens de reis werd brandstof opgeborgen in Las Palmas, op de Canarische Eilanden. Deze vormende zeevarende ervaringen begonnen voor Nau Schütt in 1956, toen hij zijn stage als machinist begon en later de zeemachinisten- en scheepsbouwschool in Flensburg bezocht, waar hij belangrijke patenten verwierf.

Wat gebeurt er precies bij een doop op de evenaar? Deze ceremonie, ook bekend als de Doop van de Lijn of de Doop van Neptunus, wordt traditioneel uitgevoerd wanneer zeilers voor de eerste keer de evenaar oversteken. Uwe Nau Schütt meldt dat in totaal 15 aspiranten, bijna de hele bemanning, bij zijn doop betrokken waren. De ceremonie zelf werd geïnitieerd door de kapitein, verkleed als Neptunus, die de regels en voorschriften uitlegde. Na een korte toespraak bevonden de doopkandidaten zich in een donkere voorkamer en werden naar luik 4 geleid, waar de ceremonie haar hoogtepunt bereikte.

Rituelen en ‘marteling’

De doop op de evenaar trekt ieders aandacht dankzij de bijzondere rituelen. De aspiranten moesten onder meer de voeten van de vrouw van Neptunus kussen en door een grappige "verrekijker" kijken, gemaakt van bierflesjes gevuld met zout water. Een echt hoogtepunt van de ceremonie was de onderdompeling in een zwembad - het hoogtepunt van “zuivering”. Degenen die het overleefden, kregen niet alleen een nieuwe naam op basis van hun kenmerken, maar ook een certificaat. Deze vorm van dopen vindt zijn oorsprong in de tijd van de Portugese ontdekkingsreizen. De evenaar werd vroeger als een gevaarlijke plaats beschouwd; perfecte vooroordelen om de moed van zeelieden aan te moedigen en hun geloof te versterken.

Naast de gezelligheid van zulke ceremonies zijn er ook de minder prettige kanten: Na de doop moesten de deelnemers zich ontdoen van smeermiddelen, olie en verf, een proces dat vaak maar gedeeltelijk lukte. En helemaal op het einde was er als beloning een slokje rum van de kapitein. In dit opzicht is een evenaarsdoop een mix van plezier en uitdaging!

De veranderende tijden

Tegenwoordig zijn dopen op de evenaar minder gebruikelijk geworden in de commerciële scheepvaart. Tegenwoordig worden ze vooral gebruikt voor entertainment, vooral op cruiseschepen. In feite heeft de Duitse marine de evenaardoop officieel uitgevoerd in 2011 vanwege ongepaste praktijken. Voorheen werd deze traditie uitgevoerd onder strikte regels, waarbij rekening werd gehouden met het vrijwillige principe. Oorspronkelijk waren er berichten over de doop op het zeilende opleidingsschip Gorch Fock, die deden denken aan het buitengewone ritueel.

De equatoriale doop blijft een fascinerend overblijfsel van maritieme tradities, en ook al komen de formele ceremonies minder vaak voor, de geest van deze gebruiken zal voortleven. Denk dus de volgende keer dat iemand verslag doet van een overtocht, aan de spannende en vaak amusante equatoriale doop, die ook veel uitdagingen met zich meebrengt.

Voor degenen die meer willen weten over de reis van Uwe Nau Schütt en zijn ervaringen tijdens de evenaardoop, zijn de gedetailleerde rapporten te vinden in NWZonline, Wikipedia en Wikipedia kunnen worden gelezen.