AI op de werkplek: kansen en risico's voor de toekomst van werk

AI op de werkplek: kansen en risico's voor de toekomst van werk

De delegatievergadering van IG Metall Emden vond plaats op 16 juni 2025, waar Detlef Gerst van het bestuur van de beleidsafdeling inzichtelijke input gaf over de kansen en uitdagingen van kunstmatige intelligentie (AI). Drie centrale onderwerpen kwamen aan bod: het gebruik van AI, de effecten ervan op het werk en de participatie van werknemers in dit transformatieproces. Vooral de inzet van AI wordt steeds meer gezien als een concurrentiebepalende factor voor bedrijven, wat de relevantie van het onderwerp onderstreept.

Maar hoe opwindend AI ook mag zijn, er zijn ook enkele risico's die niet kunnen worden genegeerd. Gegevensbescherming, automatisering, ‘technische stress’ en het veranderen van het bedrijf als sociale plek staan ​​bovenaan de lijst. Deze onderwerpen kwamen niet alleen aan bod tijdens de bijeenkomst, maar kwamen ook aan bod in de Kamer van Medewerkers in haar integrale blik op de operationele uitdagingen. Want één ding is duidelijk: AI-toepassingen die technisch mogelijk zijn, zijn niet altijd gewenst en moeten goed worden doordacht om in het belang van de medewerkers te kunnen worden ingezet.

Regulering en medezeggenschap

Zoals IG Metall benadrukt, is het vergroten van het bewustzijn onder collega’s over het gebruik van AI essentieel. De regulering van deze nieuwe technologieën moet plaatsvinden via wetgeving en bedrijfsovereenkomsten om de medezeggenschap uit te breiden. Vooral in het kader van de Wet op de ondernemingsgrondwet is er de afgelopen jaren veel gebeurd. De Moderniseringswet ondernemingsraden van 2021 heeft de term AI verankerd in de BetrVG. Dit geeft de ondernemingsraden bepaalde rechten, zoals informatie- en adviesrechten bij het plannen van AI-inzet, die van groot belang zullen zijn in de toekomstige arbeidswereld.

De huidige discussies maken duidelijk: er ontbreken nog steeds specifieke wettelijke voorschriften en algemeen toepasbare definities voor AI. Ethische vragen rijzen vooral wanneer AI-systemen beslissen over herstructurerings- en ontslagmaatregelen. Hier zijn duidelijke grenzen en regels nodig om de risico’s te minimaliseren en de bedrijfsvoering in het belang van de medewerkers te organiseren. Deze uitdagingen worden ook benadrukt door de experts van KPMG, die wezen op het arbeidsrechtskader dat vanaf 1 augustus van toepassing zal zijn met de inwerkingtreding van de EU AI-wet.

Impact op HR-gebied

Wat brengt de EU AI Act specifiek op de arbeidsmarkt? De regelgeving, die in augustus van kracht wordt, heeft verstrekkende gevolgen voor de HR-afdelingen in de EU. Risicovolle AI-toepassingen moeten aan strenge eisen voldoen en er is een documentatievereiste voor naleving. Dit betekent ook dat de ondernemingsraad intensief betrokken moet worden bij de introductie van AI-systemen. Dit zijn immers technologieën die niet alleen het rekruteringsproces radicaal kunnen veranderen, maar ook potentiële risico’s voor werknemers met zich mee kunnen brengen.

Van de analyse van personeelsbehoeften tot geautomatiseerde sollicitatieprocessen en digitale mentoren: de inrichting van de arbeidswereld verandert snel. Maar bedrijven moeten ervoor zorgen dat er geen discriminerende beslissingen worden genomen. Een nauwe uitwisseling tussen IT, juridische afdelingen en HR is noodzakelijk om de regelgeving en vooral de gegevensbescherming in de gaten te houden. De verwerking van persoonsgegevens is een groot vraagstuk waarmee rekening moet worden gehouden bij het gebruik van AI.

Samenvattend kan worden gezegd dat de bijeenkomst van IG Metall-afgevaardigden in Emden een belangrijk discours op gang heeft gebracht dat niet alleen de huidige risico's behandelt, maar ook de kansen van kunstmatige intelligentie. De volgende stappen zijn cruciaal: Bedrijven moeten zich voorbereiden op de nieuwe verplichtingen van de AI-wet en de ondernemingsraad in een vroeg stadium betrekken om de toekomstige inrichting van de arbeidswereld vorm te geven op een manier die voor iedereen gunstig is.

Lees hierover meer op emden.igmetall.de, arbeiterkammer.de En kpmg-law.de.