Belastingmiljoengeschil: Wilhelmshaven versus Oost-Friesland over windparkgeld!

Belastingmiljoengeschil: Wilhelmshaven versus Oost-Friesland over windparkgeld!

In Nedersaksen woedt een verhit geschil over offshore belastinggeld, waarbij de focus ligt op Wilhelmshaven. Vanaf 2026 wordt de stad benoemd tot centrale incassant van de bedrijfsbelasting voor windparken op de Noordzee. Dit levert een potentiële opbrengst op van circa 110 miljoen euro, waarvan 65 miljoen euro wordt verdeeld onder andere gemeenten. Dit heeft bij sommigen voor veel opwinding gezorgd, vooral in de naburige Oost-Friese gemeenten zoals Wittmund, Emden, Aurich en Norden, die zich genegeerd voelen. Er zijn echter wel richtlijnen te vinden in de recente resoluties van de deelstaatregering van Nedersaksen, die de wijzigingen in de handelsbelastingverordening naar voren hebben gebracht. Dit is bedoeld om ervoor te zorgen dat de gemeenten in Nedersaksen profiteren van de inkomsten en niet alleen de steden waar de exploitanten van de windparken zijn gevestigd.

“Ik voel me benadeeld”, zegt burgemeester Florian Eiben (SPD) uit het noorden, waarbij hij benadrukt dat zijn gemeente 60 procent van de offshore-productie in Nedersaksen voor zijn rekening neemt. Dit is een aanzienlijk aantal, vooral omdat de Oost-Friese gemeenten een onevenredige last dragen voor de ontwikkeling van windenergie, terwijl Wilhelmshaven een enorm financieel voordeel geniet. Bondsdaglid Johann Saathoff (SPD) steunt de eisen van de gemeenten voor een eerlijker verdeling van de handelsbelastinginkomsten en bekritiseert de geplande regelgeving. Ook juridische opheldering wordt niet uitgesloten, aangezien de CDU in Esens overweegt stappen daartegen te ondernemen.

De achtergrond van de nieuwe verordening

Waarom barst dit argument precies los? In december 2024 oordeelde het Federale Hof van Financiën in het voordeel van de stad Oldenburg dat de bedrijfsbelasting duidelijk gemeentelijke inkomsten zijn. Dit betekent dat Wilhelmshaven het recht heeft om bedrijfsbelasting te innen voor de offshore windparken. Dit gebeurt tegen de achtergrond van een langdurig juridisch geschil over de belastinginning in gebieden zonder rechtspersoonlijkheid waar veel windparken zijn gevestigd. De nieuwe regeling stelt niet alleen de inkomsten voor Wilhelmshaven veilig, maar zorgt er ook voor dat een deel van het geld via de gemeentelijke financiële verevening naar andere gemeenten in Nedersaksen stroomt. Volgens burgemeester Carsten Feist zou er gemiddeld 36 miljoen euro in Wilhelmshaven kunnen overblijven om de gemeentelijke begrotingstekorten terug te dringen.

De extra inkomsten zijn echter niet beschikbaar voor nieuwe, mooie projecten. Ze zijn veeleer bedoeld om de financiële gaten te helpen dichten die zijn ontstaan ​​als gevolg van knelpunten in de begroting uit het verleden. Dit is een duidelijke indicatie dat veel steden in Nedersaksen onder hoge financiële druk staan ​​en dringend behoefte hebben aan extra inkomstenbronnen.

Regionale reacties en mogelijke modellen

De meningen over de geplande veranderingen zijn verdeeld. Terwijl Wilhelmshaven fungeert als een ‘energieknooppunt’ en via netwerkverbindingen en substations belangrijke functies voor de energietransitie op zich neemt, voelen de getroffenen uit Oost-Friesland zich oneerlijk behandeld. Brancheverenigingen als de BWO steunen hun eisen en bekritiseren de plannen als ‘onvoldoende generalisaties’. Een model uit Sleeswijk-Holstein, dat voorziet in een evenwichtige verdeling van de buitenlandse belastinginkomsten, wordt als voorbeeld gezien en zou mogelijk ook nuttig kunnen zijn voor Nedersaksen.

Al met al valt het nog te hopen dat er in het belang van alle betrokkenen een oplossing komt, die niet alleen recht doet aan de gemeenten in Wilhelmshaven maar ook aan de Oost-Friese steden. Omdat iedereen zijn steentje heeft bijgedragen aan de transitie naar een duurzamere energieproductie, moeten we samen optrekken.

Meer informatie over de achtergronden en actuele ontwikkelingen vindt u onder de volgende links: NWZonline, NDR, Staatskanselarij van Nedersaksen.