De St. Johanniskirche in Lüneburg: 2,2 miljoen voor het Bach-orgel!

De St. Johanniskirche in Lüneburg: 2,2 miljoen voor het Bach-orgel!

De Sint-Janskerk in Lüneburg staat op het punt een muzikale comeback te maken: het bijna 500 jaar oude orgel, een waar meesterwerk van Hendrik Niehoff, werd tussen 1551 en 1553 gebouwd en wordt nu voor ongeveer 2,2 miljoen euro gerestaureerd. Deze uitdaging gaat in september 2023 van start en de gehele restauratie zal twee jaar duren. Met deze werkzaamheden, die worden uitgevoerd door de firma Ahrend uit Leer, wordt het orgel niet alleen in de oorspronkelijke staat hersteld, maar ook in een historische staat gebracht die doet denken aan de barokke uitbreidingen door Matthias Dropa in de jaren 1712 tot 1715. Deze restauratie is niet alleen een lokale aangelegenheid, maar heeft ook een nationale betekenis, aangezien het orgel wordt beschouwd als een van de belangrijkste barokorgels van Noord-Europa, zoals kerkmuziekdirecteur Ulf Wellner benadrukt.

Johann Sebastian Bach bespeelde dit orgel zelf toen hij in zijn jeugd in Lüneburg woonde. Het wordt daarom ook wel het Bach Böhm-orgel genoemd, omdat Georg Böhm, een invloedrijke organist, er Bach lesgaf. Het belang van dit orgel komt ook tot uiting in het feit dat het het laatste Nederlandse renaissanceorgel in de basisvoorraad is en één van de grote Noord-Duitse barokorgels is. Het bevat ook een register dat slechts drie keer in de wereld bestaat. De klank van dit orgel is onvergelijkbaar en het beschikt over een veelvoud van 3.856 pijpen, waarvan sommige tot tien meter hoog zijn.

Restauratieplan

Restauratie is een zorgvuldig proces dat begint met een uitgebreide documentaire studie. Hierdoor kunnen de verantwoordelijken weloverwogen beslissingen nemen over de verschillende restauratiemogelijkheden, zonder de historische inhoud van het orgel in gevaar te brengen. Het doel is om het orgel te herstellen in een staat die voldoet aan de eisen van zijn vorige tijdperk, zonder de ‘fouten’ van de oorspronkelijke maker te corrigeren. Dit is vooral van belang omdat historische instrumenten niet mogen worden aangepast aan de hedendaagse smaak, zoals vastgelegd in het charter van de orgelbouwer.

Tijdens de twee jaar durende restauratiewerkzaamheden zal de parochie een tweede orgel gebruiken voor kerkdiensten. De ingebruikname van het gerestaureerde orgel staat gepland voor Pinksteren 2028. Omdat het orgel tijdens de restauratie in de kast blijft, kunnen de pijpen professioneel worden gerestaureerd in Leer-Loga (Oost-Friesland). Naar verwachting zal dit ongeveer een maand duren voordat volledig herstel plaatsvindt.

Financiering door diversiteit

Dit ambitieuze project wordt gefinancierd via een combinatie van fondsen, waarvan het merendeel afkomstig is van de federale overheid, aangevuld met stichtingen en de deelstaat Nedersaksen. Uit de steun vanuit verschillende hoeken blijkt dat zowel lokale als nationale actoren het belang van dit historische orgel onderkennen en bereid zijn een bijdrage te leveren aan het behoud van het cultureel erfgoed. De laatste renovaties in 1852 hadden al een zware tol van het orgel geëist, dus de prioriteit ligt nu bij het veiligstellen van de erfenis van dit baanbrekende werk.

Over het geheel genomen kan worden gezegd dat de aanstaande restauratie van het orgel in de Sint-Janskerk in Lüneburg niet alleen een technisch project is, maar ook een waardevolle bijdrage aan de culturele identiteit van de regio en daarbuiten. De juiste mix van historisch respect en modern vakmanschap zorgt ervoor dat dit meesterwerk toegankelijk blijft voor toekomstige generaties. Het orgel blijft een plek van ontmoeting en inspiratie voor alle muziekliefhebbers.

Voor meer informatie over deze spannende restauratie kunt u de reportages van evangelisch.de, NDR en Orgelbau König raadplegen.

evangelisch.de | NDR | Orgelbouw koning